مشاور بازاریابی کیست ؟

مشاور بازاریابی یک فرد متخصص و با تجربه در زمینه بازاریابی است که از بیرون از شرکت نظرات حرفه ای خود را در اختیار صاحبان و مدیران شرکت قرار می دهد .

در این تعریف سه نکته مهم و اساسی وجود دارد :
1) مشاور یک فرد متخصص در زمینه بازاریابی است که حداقل یک چهارم از وقت هفتگی خود را به مطالعه در زمینه مباحث روز بازاریابی بگذرانند . بنابراین مدیران یا پرسنل شرکت و بطور کلی کسانیکه فقط به اتکای تجربه خود در زمینه بازاریابی نظر می دهند معمولا"نمی توانند مشاور باشند . افراد با تجربه ای که همراه با کار به بالا بردن دانش و مطالعه در زمینه دانش روز بازاریابی اقدام نموده اند میتوانند در این زمینه اظهار نظر نموده و جهت تکمیل اظهارات از نظرات متخصصین بهره گیرند .

2) مشاور یک فرد با تجربه در زمینه بازاریابی است . مشاوری که در مورد مشکلات بازاریابی یک شرکت بخود جسارت توصیه و راهنمائی می دهد باید سال های سال در بخش های مختلف بازاریابی و فروش از رده های پائین تا سطوح بالای مدیریتی کار کرده و در این زمینه ها دانش های تخصصی خود را در کوره تجربه پخته و کامل کرده باشد . بعنوان مثال کلیه مشاوران بازاریابی شرکت ما علاوه بر داشتن تحصیلات حداقل فوق لیسانس باید حداقل ده سال در زمینه بازاریابی کسب تجربه کرده باشند . بنابراین اساتید دانشگاهی ، تنها به اتکای تحصیلات خود در زمینه بازاریابی ، نمی توانند مشاور باشند .
3) مشاور یک فرد خارج از شرکت است . خارج از گود بودن یک اصل مهم در مشاوره است زیرا فقط فردی که از بیرون ناظر است می تواند بدور از تعصبات و دلبستگی ها مسائل و مشکلات را درست ببیند و علت ها را تشخیص دهد . بنابراین مدیران شرکت ، هرچند در زمینه بازاریابی با تجربه و متخصص باشند نمی توانند خود مشاور خود باشند .
:: چرا برخی از مدیران تمایلی به استفاده از خدمات یک مشاور بازاریابی ندارند ؟
برخی از مدیران ، گذشته از اینکه آیا مفهوم مشاوره یازاریابی را بدرستی می دانند یا نه ، بعلت برخی از تصورهای نادرست ، اصولاً تمایل به استفاده از خدات یک مشاور بازاریابی ندارند . برخی از این پندارهای نادرست عبارتند از :
احساس غرور : ما کار خود را بلد هستیم و نیازی به مشاور بازاریابی نداریم .
پاسخ : اولاً بعید است که آنها در حد یک مشاور بازاریابی دارای تحصیلات تخصصی در این زمینه باشند و حداکثر این است که بتوان گفت در این زمینه فردی با تجربه هستند ولی در دنیای پر تحول امروز مسلماً تجربه به تنهائی کافی نیست .
ثانیاً‌ بفرض هم که ایشان دارای تخصص کافی در این زمینه باشند ولی حقیقت این است که این افراد از کارکنان شرکت خود بوده و از درون شرکت به مسائل و مشکلات شرکت می نگرند ، درگیر تعصبات و نزدیک بینی های ناشی از اجرا هستند و لذا نمی توانند به اندازه یک مشاور بازاریابی که فردی بی طرف و بیرون از شرکت است واقع بین باشند .
ثالثاً بفرض هم که بهمان اندازه واقع بین بوده و ریشه مشکلات را درست تشخیص داده باشند ولی تشخیص مشکل یک مطلب است و یافتن راه حل مناسب مطلب دیگر و برای یافتن راه حل درست باید فرصت کافی برای تحقیق و تحلیل داشت که آنها بعنوان یک مدیر اجرائی با توجه به گرفتاری ها و کمبود وقت ، معمولاً فرصت چنین کاری را ندارند .
رابعاً حتی اگر هم فرض کنیم آنها راه حل مناسب را یافته اند ولی اجرای درست راه حل معمولاً یکفرایند کند و وقت گیر است ومدیران شرکت ها چون درگیر مسائل روزمره هستند غالباً در این موارد نمی توانند موفق باشند .
احساس بی نیازی : اوضاع ما خوب است و فعلاً نیازی به مشاور بازاریابی نداریم .
پاسخ : اولاً همه کسانیکه الآن دچار مسأله هستند هم زمانی مانند این مدیران اوضاع خوبی داشتند ولی تدریجاً اوضاع آنها رو به بدی گذاشت بدون اینکه خود متوجه شوند و اینها هم از این قاعده مستثنا نیستند .
ثانیاً به موفقیت رسیدن مهم است ولی در موفقیت ماندن مهم تر است و شرکت های عاقل آنهائی هستند که درست در زمانیکه اوضاعشان خوب است بفکر حفظ همین اوضاع می افتند و بسراغ مشاور می روند .
ثالثاً وقتی اوضاع شرکتی بد شد و به بحران افتاد مشاور بازاریابی هرچند هم که ماهر و حرفه ای باشد مانند آتشنشانی است که پس از شعله ور شدن آتش خبردار می شود و بهر حال خسارت ایجاد شده است .
احساس بی اعتمادی : مشاوران فقط حرف می زنند و مرد عمل نیستند .
پاسخ : اولاً مشاوران ، به اقتضای کارشان ، فقط می توانند حرف بزنند و توصیه کنند ولی مدیران اجرائی نیستند و اجرا بر عهده شماست ، درست مانند پزشک ماهری که فقط می تواند نسخه پیچیده و بشما توصیه کند ولی اجرا ، رعایت توصیه ها و پرهیز بر عهده مدیران وکارشناسان شرکت  است .
ثانیاً مشاوران در بخش اجرا هم می توانند به شما کمک کنند و اتفاقاً نقش آنها در این مرحله ، بعلت پیچیدگی های کار اجرا ، برای شما مهمتر است .آنها می توانند پابپای شما در مراحل اجرا با شما همراهی کرده و از طریق ارائه توصیه های کارشناسی ، شما را در اجرا یاری کنند ولی در این مورد هم همچنان اجرا با شماست .
ثالثاً مشاوران بعنوان افرادی که بیرون از سازمان هستند می توانند زمینه ایجاد تحول را در شرکت ها فراهم کنند و بعنوان یک جرقه برای ایجاد یک تحول انفجاری عمل کنند کاری که مدیران خود شرکت بعلت درون شرکت بودن نمی توانند انجام دهند هرچند بخواهند .
احساس بی کفایتی : مشاوران فقط تئوری تحویل ما می دهند و راه کارهای اجرائی نمی توانند بدهند . تئوری ها را خودمان هم می توانیم در کتاب ها بخوانیم .
پاسخ : این ایراد بیشتر به این علت است که در سال های اخیر تعداد زیادی افراد تحصیل کرده در زمینه بازاریابی بدون داشتن تجربه اجرائی کافی وارد کار مشاوره شده و این بد بینی رادر مدیران اجرا نموده اند . چنانکه قبلاً در تعریف مشاور گفتیم داشتن سابقه اجرائی طولانی و مرتبط برای مشاور بازاریابی امری ضروری است و مدیران شرکت ها در هنگام انتخاب مشاور بازاریابی خود باید به این نکته توجه کنند . برای کسب اطلاعات بیشتر در این مورد می توانید به بخش توصیه هائی در مورد روش انتخاب یک مشاور بازاریابی مراجعه کنید .
احساس هزینه : مشاوران بازاریابی دستمزد زیادی می خواهند و ما پول این نوع کارها را نداریم .
پاسخ : هر چند ممکن است دستمزد یک مشاور بازاریابی خوب بنظر بعضی ها زیاد باشد ولی حقیقت این است که این دستمزد در مقایسه با پول هائی که شرکت ها بخاطر نداشتن مشاور بازاریابی بهدر می دهند یا در مقایسه با درآمدی با داشتن یک مشاور بازاریابی کسب می کنند واقعاً ناچیز است . در واقع استخدام یک مشاور بازاریابی صاحب صلاحیت ، هزینه کردن نیست بلکه نوعی سرمایه گذاری است برای کسب درآمدهای آینده .
:: یک مشاور بازاریابی چه خدماتی بشما می تواند ارائه دهد ؟
مشاور بازاریابی در سه سطح مختلف می تواند خدمات خود را بشما ارائه دهد . هر سطح نسبت به قبلی عمق بیشتری داشته و مشاور بیشتر می تواند برای شرکت مفید باشد :
سطح اول :
ارائه مشاوره در امور روزمره شرکت . این شیوه برای شرکت هائی مناسب است که در حال حاضر با مشکل حادی روبرو نبوده ولی برای افزایش کارائی شرکت بخصوص در بخش بازاریابی و آماده شدن برای مشکلاتی که در آینده شرکت ممکن است با آنها مواجه شود خود را نیازمند به خدمات مشاور بازاریابی می دانند .
در این شیوه ، مشاور در زمان های مشخصی در هفته در جلسه مدیران حاضر شده و در مورد مسائل و مشکلات بازاریابی شرکت نظر داده و به مدیران شرکت راه حل پیشنهاد می دهد .
سطح دوم :
 طراحی پروژه های مشاوره : این شیوه برای این شرکت ها مناسب است :
:: شرکت هائی که در حال حاضر در بخش بازاریابی و فروش خود دچار مشکل شده اند .
:: شرکت هائی که طرح های توسعه دارند و باید خودشان را برای توسعه آماده کنند .
:: شرکت هائی که در حال راه انداری بوده و سیستم و سازمان بازاریابی مشخصی ندارند .
در این شیوه مشاور پس از مطالعه و شناسائی دقیق محیط درونی و بیرونی شرکت و جمع آوری اطلاعات لازم ، برای حل مشکلات موجود یا برای طرح توسعه شرکت یا برای راه اندازی یک سیستم یازاریابی جدید ، راه حل هائی اجرائی را در قالب یک پروژه مشخص با روش اجرا و زمانبندی مشخص طراحی کرده و به مدیران شرکت ارائه می دهد .
سطح سوم :
 سطح سوم شکل کامل شده سطح دوم است و در آن مشاور علاوه بر طراحی پروژه ، در مرحله اجرا نیز در کنار مدیران و مجریان طرح بوده و برای اجرای طرح نیز به آنها مشاوره می دهد . با توجه به سختی ها ، مشکلات و پیچیدگی هائی که در مرحله اجرا وجود دارد  توصیه مشاور بازاریابی همواره این است که در مرحله اجرا نیز در کنار کارفرمای خود باشد ولی برخی از شرکت ها برای کاهش هزینه های مشاوره ترجیح می دهند در مرحله اجرا  از مشاور استفاده نکنند .